Coach & Care is aangesloten bij:

Nederlandse Orde van Beroepscoaches



The European Association for Psychotherapy

The European Association for Gestalt Therapy

 

 
 
NVAGT



   
 
 

Logotherapie en Existentiële Analyse: ‘leren antwoorden op de vragen die het leven je stelt’

Logotherapie en Existentiële Analyse zijn zeer verwante, door Victor Frankl (1905-1997)
ontwikkelde therapievormen, die als uitgangspunt hebben dat ieder mens zichzelf en het eigen bestaan in een zinvol verband wil begrijpen. Waar Existentiële Analyse mensen helpt te ontdekken wat voor hun werkelijk waarde heeft in het leven, helpt Logotherapie om die waarden te realiseren. Dit zijn voor iedereen heel persoonlijke, existentiële items, ieder mens wordt gezien als een bezield, uniek wezen: wij allen zijn individueel, onderscheidbaar en onvervangbaar. Dit in contrast tot het dehumaniserende psychologisch/wetenschappelijke wereldbeeld dat er naar neigt de mens te reduceren tot een aantal biologische, psychologische en/of sociale kenmerken. De mens is meer dan zijn bio-psycho-sociale kenmerken, is meer dan zijn probleem.

Uitgangspunt van de Logotherapie en Existentiële Analyse is het geloof dat de meest basale behoefte van de mens bestaat uit het ontdekken van de zin van zijn of haar leven (Frankl, 1986). Zonder zingeving zal de mens diepgaande gevoelens van frustratie, leegheid en/of wanhoop ervaren, de 'existentiële neuroses' waarin het individu zich kan keren tot zelfdestructief gedrag in een poging om zijn existentiële leegte te vullen.
Een belangrijk onderdeel van Frankl’s theorieën is de dimensionale ontologie (zijnsleer). Hij gaat uit van een dimensionale opbouw van het menselijke bestaan. Hierin is volgens hem de existentiële dimensie van een hogere orde dan de biologische en psychosociale dimensies. Hij spreekt van de geestelijke persoon die zich in de existentiële dimensie bevindt en die de mens maakt tot meer dan een sociaal zoogdier dat bepaald wordt door zijn instincten. Frankl stelt zichzelf de vraag: wat maakt je tot mens? Frankl spreekt hier van ‘der Trotzmacht des Geistes’. Dit is het vermogen van de mens om teweer te stellen tegenover zorgwekkende psychosociale en omgevingsfactoren. Hierin staan twee fundamenteel antropologische karakteristieken van de menselijke existentie centraal, namelijk de vaardigheden van de zelfdistantie (Frankl, 1949) en de zelftranscendentie (Frankl, 1959). Zelfdistantie is het vermogen om afstand te nemen van je biologische, psychische en sociale factoren en hiernaar van een afstand te kijken. Het is een vermogen tot zelfreflectie en doorbreekt de identificatie met de bio-psycho-sociale aspecten. Frankl zegt het zo:

  In plaats dat de mens zich identificeert met zijn driften, distantieert hij zich ervan - hij kan, vanuit een zekere distantie - ook 'Ja' zeggen tegen die driften. Tenslotte betekent dit juist het menselijke aan de mens: dat de mens zich van driften kan distantiëren en zich er niet mee hoeft te identificeren - iets dat het dier nooit zal kunnen, alleen al omdat het dier zich niet kan identificeren - het is identiek aan. Het dier 'heeft' zijn driften niet- het dier 'is' zijn driften.’ (Frankl,1998).
Zelfoverstijging of zelftranscendentie is het vermogen om vanuit zelfdistantie keuzes te maken die een hoger doel dienen dan enkel het in stand houden van jezelf. Het is de vrijheid van de mens om stelling te nemen ten opzichte van zich zelf; om tegenover zichzelf te gaan staan en op te treden. Een belangrijke vraag is nu wat onder dit zelf verstaan wordt. Het zelf is in dit voorbeeld het bio-psycho-sociale instrumentarium van de mens, er is dus dimensioneel gezien sprake dat er vanuit de hogere noölogische of geestelijke dimensie gereflecteerd kan worden op het lagere bio-psycho-sociale gebied. Zelfdistantie is dus niet naast, maar boven je ´zelf´ gaan staan en daar een mening over te hebben. Deze vrijheid om ten opzichte van onze psychologische conditie een instelling te kiezen noemt Frankl het Noö-Psychisch Antagonisme (Frankl, 1998).
   
 
 
 
 

 

Mijn boek is te koop voor 10,-

                                   De Vruchtbare leegte                                            

'Een Existentieel Analytische visie op Borderline'


Deze thesis gaat over mensen met een borderline persoonlijkheidsstructuur, een complexe psychisch problematiek die vaak veel lijden veroorzaakt. Er is veel over geschreven, er zijn vele ontstaans- en behandeltheorieën. Momenteel is het bio-psycho-sociale model een veelgebruikte zienswijze. Hierin worden de biologische, psychische en de sociale factoren gecombineerd in een breed model om zo tot een ‘dekkende’ theorie te komen. Toch blijven veel van mijn vragen, gebaseerd op mijn ervaringen in contact met mensen met borderline, onbeantwoord.

(Uit de inleiding)

In deze even grondige als originele studie brengt Jan van Dusschoten eerst de bestaande bio-psycho-sociale theorieën in kaart om vervolgens het ‘terra incognita’ van deze gangbare zienswijzen te verkennen. Met behulp van de dimensionele ontologie van V. Frankl (1905-1997) formuleert hij een nieuwe hypothese over het ontstaan en de manifestatie van de borderline persoonlijkheidsstructuur. Hierbij definieert Van Dusschoten borderline als een existentieel probleem en introduceert hij en passant een nieuw begrip, de existentiële diffusie. Het diepere inzicht in de borderlineproblematiek voert tenslotte naar een herwaardering van de persoonlijke ontmoeting tussen cliënt en therapeut. Met dank aan de cliënten, die als klankbord en voortdurende inspiratiebron hun bijdrage leverden aan deze studie. (tekst W. van der Mee)


 

 
Jutfaseweg 251 (woonschip)
3522 HS Utrecht
Mob: 06-44838912 of 06 53124069
 
 

KvK-nummer Isis 30265197 KvK-nummer Limes 30271795